قصر یخ

اگر آن سال را تا پایان زیسته بود به احتمال قوی آلکساندر سولژنیت‌سین را کنار می‌زد و سرنوشت جایزة نوبل ادبی آن سال را تغییر می‌داد. این نویسنده که پیش‌تر جایزه بزرگ شورای نوردیک را که نوبلی اختصاص یافته به نویسندگان اسکاندیناوی است دریافت داشته بود تاریه وسوس نام داشت که از نظر استعداد غنی و متنوع، درخور توجه فراوان است و به گفتة الی‌پولونار استاد دانشکدة ادبیات استراسبورگ و از متخصصان ادبیات نروژ، نمایشگر نقطة پیوند دو دوران از ادبیات کشور خود به شمار می‌رود: یکی دوران رآلیسم و دیگری دوران گرایش به سبک پردازی که رمان‌نویسان جوان سال‌های 1950 در جست‌وجوی آن هستند.

این قرن شاید جادوگری بزرگتر از او به ما نبخشیده باشد. به راستی او همان سالی درگذشت که برای اعطای نوبل به او فکر می‌کردند، و چه حیف شد: در این صورت حتماً شهرتی را که شایستة آن بود می‌یافت. و راز و رمزش نیز در این صورت آشناتر می‌شد. زیرا او به نحوی عالی نویسنده‌ای است که در هیچ طبقه‌بندی‌ئی جای نمی‌گیرد و بر چسب سازانی که به نحوی پرافاده بار دانش را بر دوش می‌کشند عاجز از پاسخگویی دربارة نگارشی کاملاً نمونه هستند که نه «مدرنیست» است و نه سنتی، و این خصوصیت را تنوع مفرط چهره‌های اثر و نیز نابرابری‌شان (او می‌تواند مستقیماً به اصل برسد و نیز امکان دارد به هدف نائل نیاید) و شدت کاملاً غیرقابل تقلید لحنی که علامت مشخصة نویسنده و اثر می‌ماند، به او می‌بخشند.